اسرار جت‌های خروجی از ستارگان آشکار شد

منجمان به کمکSMA آرایه توانستند به بهترین شواهد ممکن، مبنی بر خارج شدن ماده از یک ستاره جوان در حال شکل گیری دست یابند. منجمان به بهترین شواهد ممکن، از خارج شدن ماده از یک ستاره جوان در حال شکل گیری دست یافته‌اند. این مواد به صورت مارپیچ به سمت بیرون ستاره در چرخش است و به شکل جت‌های فواره‌ مانندی از آن خارج می‌شود. حرکت مارپیچی جت‌ها به ستاره کمک می‌کند تا با جذب اندازه حرکت زاویه‌ای از دیسک برافزایشی احاطه کننده‌ی آن رشد کرده و بزرگ‌تر شود.

نمایی خیالی از پیش ستاره‌ی درحال شکل گیری و جت‌های آن

�کیژو ژانگ�(Qizhou Zhang) منجم مرکز اخترفزیکی هاروارد-اسمیت سونیان می‌گوید:"نظریه‌پردازان می‌دانند که یک ستاره به هنگام شکل‌گیری باید اندازه حرکت زاویه‌ای از دست دهد و اکنون ما شواهدی را مشاهده می‌کنیم که این نظریه را تایید می‌کند".

اندازه حرکت زاویه‌ای تمایلی است که اجرام در حال چرخش برای ادامه‌ی حرکت چرخشی از خود نشان می‌دهند. این تمایل به شکل‌گیری اولیه ستاره مربوط می‌شود زیرا یک ستاره در مرکز یک صفحه‌ی در حال چرخش از گاز هیدروژن تشکیل می‌شود. ستاره با جذب بیشتر ماده از این صفحه رشد کرده و تا زمانی ‌که گاز، اندازه حرکت اضافی خود را آزاد نکند نمی‌تواند به یک ستاره تبدیل شود.

با نزدیک شدن هیدروژن به ستاره، بخشی از آن بصورت قائم بر دیسک و در خلاف جهت (مانند خارج شدن آب از لوله آتش نشانی) همچون یک جت از دو طرف به بیرون پرتاب می‌شود. اگر گاز حول محور جت، حرکت مارپیچی داشته باشد آنگاه هنگام خروج از ستاره با خود اندازه حرکت زاویه‌ای به همراه خواهد داشت و موجب می‌شود بخشی از اندازه حرکت ستاره از دست برود.

یک تیم بین المللی از منجمان به استفاده از آرایه‌ی زیر‌میلی‌متری (SMA)، جرمی را به اسم �هربیگ-هارو ۲۱۱�(HH۲۱۱) در فاصله‌ی ۱۰۰۰ سال نوری در صورت فلکی برساووش مشاهده کردند.HH۲۱۱ یک جت دوقطبی است که با سرعت مافوق صوت در فضای میان ستاره‌ای حرکت می‌کند. پیش ستاره‌ی مرکزی که جرمش ۶ درصد جرم خورشید است ۲۰۰۰۰ هزار سال عمر دارد و در نهایت به اندازه‌ی ستاره‌ای مانند خورشید خواهد شد.

جت‌های خارج شده از ستاره. رنگ آبی متعلق به جتی است که به ما نزدیک می‌‌شود و قرمز نشان دهنده‌‌ی جت دور شونده است. جت‌ها با برخورد به مولکول‌های هیدروژن اطراف آن ها را برانگیخته می‌کنند.

منجمان دلایل واضحی برای چرخش در جت دوقطبی پیدا کردند. گاز داخل جت همزمان با اینکه با سرعت بیش از ۴۸۲۷ کیلومتر در ساعت به اطراف می‌چرخد، با سرعت ۳۲۲۰۰۰ کیلومتر بر ساعت نیز از ستاره به بیرون پرتاب می‌شود.

ژانگ چنین توصیف می‌کند که:"HH۲۱۱ در اصل یک گرداب معکوس است و بجای اینکه شاهد چرخش آب به اطراف و پایین آمدنش بطرف گودی پایین باشیم، می‌بینیم که گاز درون آن به سمت بیرون چرخیده و خارج می‌شود".

در آینده‌ی دورتر، رصدخانه‌های زمینی جدید نگاه تیزبین خود را به این ستاره و ستارگان تازه متولد دیگر معطوف خواهند کرد.

منبع: مرکز اخترفیزیک هاروارد